| Autor: Eugeniusz Kwiatkowski | 371 |
Strony: 371-393
pełen tekst
STRESZCZENIE
W artykule zanalizowano zmiany na rynkach pracy w krajach Grupy Wyszehradzkiej w latach 2004‒2013, w szczególności dotyczące kształtowania się zatrudnienia, bezrobocia i aktywności zawodowej. Podjęto próbę określenia tych zmian, jak również wskazania czynników je determinujących w badanych krajach. Szczególną uwagę zwrócono na bezpośrednie czynniki determinujące sytuację na rynku pracy eksponowane w teorii ekonomii, tj. dynamikę produkcji w gospodarce oraz relację zmian płac realnych i zmian wydajności pracy, a także na niektóre instytucje rynku pracy.
Z przeprowadzonych analiz wynika, że w latach 2004‒2013 występowały w krajach Grupy Wyszehradzkiej istotne zmiany na rynkach pracy, dotyczące w szczególności bezrobocia, zatrudnienia i aktywności zawodowej. Po okresie korzystnych zmian w latach 2004‒2008 ujawnił się globalny kryzys, powodując w latach 2009‒2010 silne spadki zatrudnienia i wzrosty bezrobocia, które uległy jednakże zahamowaniu i częściowemu odwróceniu w latach 2011‒2013.
Z analiz wynika, że wynikało to przede wszystkim ze zmian czynników leżących po popytowej stronie rynku pracy. Pewną rolę odegrały tutaj zmiany relacji dynamiki płac realnych do dynamiki wydajności pracy oraz przede wszystkim zróżnicowana dynamika PKB w poszczególnych krajach. Istotny wpływ miały również instytucje rynku pracy, takie jak stopień restrykcyjności prawnej ochrony zatrudnienia, udział umów o pracę na czas określony, hojność systemu zasiłków dla bezrobotnych, płaca minimalna i klin podatkowy.
Słowa kluczowe: zatrudnienie, bezrobocie, aktywność zawodowa, kraje Grupy Wyszehradzkiej, determinanty zatrudnienia, instytucje rynku pracy
LABOUR MARKET CHANGES AND THEIR DETERMINANTS IN THE VISEGRAD GROUP COUNTRIES DURING THE YEARS 2004–2013
Abstract
Changes in the labour markets, especially concerning employment, unemployment and economic activity in the Visegrad Group Countries during the years 2004‒2013 are analysed in the paper. It is tried to describe these changes and indicate their determinants in the analysed countries. Special attention is paid to direct determinants of the labour market performance which are underlined in economic theory: dynamics of output, relations of real wages and labour productivity and also some labour market institutions.
The analyses show that in the period of 2004‒2013 significant changes, concerning in particular unemployment, employment and economic activity, occurred in the labour markets of Visegrad Group countries. After a period of favourable changes in 2004‒2008, a global crisis has revealed in 2009‒2010, causing sharp declines in employment and increases in unemployment, which were, however, inhibited and partially reversed in the 2011‒2013 period.
The analyses indicated that these changes had resulted primarily from changes of the factors stemming from the demand side of the labour market. Certain role was played here by changes in the relationship between the dynamics of real wages and the dynamics of labour productivity and, above all, by different GDP dynamics in different countries. Labour market institutions, such as: the degree of stringency of employment protection legislation, the share of fixed-term contracts, the generosity of the unemployment benefits system, the minimum wage and the tax wedge had also significant impact on the situation in the labour markets of the Visegrad Group countries.
Keywords: employment, unemployment, economic activity, Visegrad Group countries, determinants of employment, labour market institutions
pełen tekstSTRESZCZENIE
W artykule zanalizowano zmiany na rynkach pracy w krajach Grupy Wyszehradzkiej w latach 2004‒2013, w szczególności dotyczące kształtowania się zatrudnienia, bezrobocia i aktywności zawodowej. Podjęto próbę określenia tych zmian, jak również wskazania czynników je determinujących w badanych krajach. Szczególną uwagę zwrócono na bezpośrednie czynniki determinujące sytuację na rynku pracy eksponowane w teorii ekonomii, tj. dynamikę produkcji w gospodarce oraz relację zmian płac realnych i zmian wydajności pracy, a także na niektóre instytucje rynku pracy.
Z przeprowadzonych analiz wynika, że w latach 2004‒2013 występowały w krajach Grupy Wyszehradzkiej istotne zmiany na rynkach pracy, dotyczące w szczególności bezrobocia, zatrudnienia i aktywności zawodowej. Po okresie korzystnych zmian w latach 2004‒2008 ujawnił się globalny kryzys, powodując w latach 2009‒2010 silne spadki zatrudnienia i wzrosty bezrobocia, które uległy jednakże zahamowaniu i częściowemu odwróceniu w latach 2011‒2013.
Z analiz wynika, że wynikało to przede wszystkim ze zmian czynników leżących po popytowej stronie rynku pracy. Pewną rolę odegrały tutaj zmiany relacji dynamiki płac realnych do dynamiki wydajności pracy oraz przede wszystkim zróżnicowana dynamika PKB w poszczególnych krajach. Istotny wpływ miały również instytucje rynku pracy, takie jak stopień restrykcyjności prawnej ochrony zatrudnienia, udział umów o pracę na czas określony, hojność systemu zasiłków dla bezrobotnych, płaca minimalna i klin podatkowy.
Słowa kluczowe: zatrudnienie, bezrobocie, aktywność zawodowa, kraje Grupy Wyszehradzkiej, determinanty zatrudnienia, instytucje rynku pracy
LABOUR MARKET CHANGES AND THEIR DETERMINANTS IN THE VISEGRAD GROUP COUNTRIES DURING THE YEARS 2004–2013
Abstract
Changes in the labour markets, especially concerning employment, unemployment and economic activity in the Visegrad Group Countries during the years 2004‒2013 are analysed in the paper. It is tried to describe these changes and indicate their determinants in the analysed countries. Special attention is paid to direct determinants of the labour market performance which are underlined in economic theory: dynamics of output, relations of real wages and labour productivity and also some labour market institutions.
The analyses show that in the period of 2004‒2013 significant changes, concerning in particular unemployment, employment and economic activity, occurred in the labour markets of Visegrad Group countries. After a period of favourable changes in 2004‒2008, a global crisis has revealed in 2009‒2010, causing sharp declines in employment and increases in unemployment, which were, however, inhibited and partially reversed in the 2011‒2013 period.
The analyses indicated that these changes had resulted primarily from changes of the factors stemming from the demand side of the labour market. Certain role was played here by changes in the relationship between the dynamics of real wages and the dynamics of labour productivity and, above all, by different GDP dynamics in different countries. Labour market institutions, such as: the degree of stringency of employment protection legislation, the share of fixed-term contracts, the generosity of the unemployment benefits system, the minimum wage and the tax wedge had also significant impact on the situation in the labour markets of the Visegrad Group countries.
Keywords: employment, unemployment, economic activity, Visegrad Group countries, determinants of employment, labour market institutions