Zeszyty naukowe
Autor: Christian Lis 79
Strony: 79-101
pdf pełen tekst

Streszczenie
Do 2008 roku dominował w ekonomii pogląd, że tak głęboki kryzys jak ten z lat 1929–1932 nie może się ponownie zdarzyć. Uważano, że prawdopodobieństwo spad-ku produktu krajowego brutto o więcej niż 30–40% od wieloletniej tendencji rozwojo-wej jest bliskie zera. Po II wojnie światowej w Stanach Zjednoczonych produkcja glo-balna nie odchyliła się o więcej niż 10% od trendu aż do 2009 roku. Obecny kryzys gospodarczy pokazał jednak, że tak głębokie spadki produktu krajowego brutto są możliwe.
W artykule autor podjął próbę wyjaśnienia przyczyn światowego kryzysu gospodar-czego oraz syntetycznie scharakteryzował naturę i źródła losowości w ekonomii w kontekście wrażliwości gospodarek na pojawiające się zdarzenia losowe. Zasadniczym celem opracowania jest propozycja szacowania strat spowodowanych kryzysem go-spodarczym z wykorzystaniem modeli tendencji rozwojowych wartości dodanej brutto i ich reszt dla wszystkich gospodarek świata.
Słowa kluczowe: losowość w ekonomii, kryzys ekonomiczny, wartość dodana brutto, reszty modeli ekonometrycznych

USE OF GROSS VALUE ADDED MODELS’ RESIDUALS IN THE ASSESSMENT OF THE WORLD ECONOMIC CRISIS EFFECTS

Abstract
It was commonly believed in modern economics that such deep economic crisis like this observed in 1928–1932 never will happen again. Till 2008. Economists considered that the probability of decrease of GDP by more than 30–40% annually is nearly impossible. After the II World War the global output in United States did not deviate from a long-term trend by more than 10% until 2009. But current economic crisis made economists aware of their mistake. In the paper author tried to explain inherent causes of the world economic crisis and described in the synthetic way a nature of randomness and its sources in economics, especially considering the sensitivity of economies to random appearing incidents.
A main aim of the paper was a proposal of method that was applied to the appraisal of losses caused by the economic crisis in every single economy in the world.
Keywords: randomness in economics, economic crisis, gross value added, econometric models’ residuals