| Autor: Marek Szczepański | 739 |
Strony: 739–751
DOI: 10.18276/frfu.2016.79-58
pełen tekst
Streszczenie
Celem poznawczym niniejszego opracowania jest analiza i ocena przedłożonego przez prezydenta RP Andrzeja Dudę projektu zmian w ustawowym wieku emerytalnym, zakładającego przywrócenie obowiązującego do końca 2012 roku ustawowego wieku 65 lat dla mężczyzn oraz 60 lat dla kobiet w powszechnym pracowniczym systemie emerytalnym (administrowanym przez ZUS) oraz w systemie ubezpieczeń społecznych rolników (KRUS), z możliwością kontynuacji pracy, jeżeli uczestnik systemu emerytalnego wyrazi taką wolę.
W artykule zastosowano metodę analizy aktów prawnych, metodę porównawczą (w odniesieniu do wybranych parametrów w polskim systemie emerytalnym oraz systemach emerytalnych innych państw Unii Europejskiej), metodę opisu oraz wyjaśniania (eksplanacji). Analizę możliwych skutków wprowadzenia zmian w powszechnym wieku emerytalnym przeprowadzono zarówno w perspektywie mikroekonomicznej (oceny użyteczności tego typu rozwiązania dla uczestnika systemu emerytalnego), jak i w makroekonomicznej (wpływu zmian w systemie zabezpieczenia emerytalnego na finanse publiczne i na rynek pracy).
Z przeprowadzonej analizy wynika, że w perspektywie makroekonomicznej wprowadzenie powszechnego wieku emerytalnego dla kobiet na poziomie 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat nie znajduje uzasadnienia i znacząco pogłębi zarówno deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz pogorszy stan finansów publicznych w krótkiej, średniej (do 2020 r.) i dłuższej perspektywie (do 2060 r.). Może także wpłynąć na dezaktywizację zawodową osób starszych, zdolnych jeszcze do pracy. Z punktu widzenia uczestnika systemu ocena jest bardziej skomplikowana, gdyż zależy od indywidualnej sytuacji życiowej i preferencji.
Autor proponuje obudowanie propozycji zmian ustawowego wieku emerytalnego rozwiązaniami prawnymi uniemożliwiającymi pracodawcom zwalnianie pracowników tylko ze względu na osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego, jeśli będą mogli i chcieli pracować dłużej, a także silniejszymi niż do tej pory zachętami do uczestnictwa w dodatkowych, dobrowolnych systemach emerytalnych.
Słowa kluczowe: ustawowy, powszechny wiek emerytalny, demograficzne starzenie się społeczeństwa, publiczny i dodatkowe systemy emerytalne w Polsce
ANALYSIS AND EVALUATION OF THE PROPOSED CHANGES IN STATUTORY RETIREMENT AGE IN POLAND
Abstract
The aim of this study is the analysis and presentation and assessment of changes in the statutory retirement age in Poland, proposed by the president A. Duda. The article presents results of research in which the following methods has been used: critical analysis of legal acts, comparative method (in relation to the selected parameters in the Polish pension system and pension systems of other EU countries), description and explanation. Analysis of the possible effects of changes in the statutory retirement age was carried out in both the macro- as well as microeconomic perspective.
The analysis shows that the introduction of a universal retirement age for women at 60 years and for men 65 years is not justified form macroeconomic point of view. Such a solution will significantly deep both the deficit of the Social Insurance Fund and undermine sustainability of the state of public finances in the short, medium (2020) and the long term (until 2060). It can also affect the professional deactivation of older people, able to work yet.
From the point of view of a participant of pension system the evaluation of proper statutory retirement age is more complicated, because it depends on the individual circumstances and preferences. The author proposes to enclose proposals for legal solutions that prevent employers from dismissing employees only due to reach retirement age, if they can and want to work longer, and stronger incentives to participate in additional voluntary pension schemes in Poland.
Keywords: statutory retirement age, population aging, public and additional pension schemes in Poland
DOI: 10.18276/frfu.2016.79-58
pełen tekstStreszczenie
Celem poznawczym niniejszego opracowania jest analiza i ocena przedłożonego przez prezydenta RP Andrzeja Dudę projektu zmian w ustawowym wieku emerytalnym, zakładającego przywrócenie obowiązującego do końca 2012 roku ustawowego wieku 65 lat dla mężczyzn oraz 60 lat dla kobiet w powszechnym pracowniczym systemie emerytalnym (administrowanym przez ZUS) oraz w systemie ubezpieczeń społecznych rolników (KRUS), z możliwością kontynuacji pracy, jeżeli uczestnik systemu emerytalnego wyrazi taką wolę.
W artykule zastosowano metodę analizy aktów prawnych, metodę porównawczą (w odniesieniu do wybranych parametrów w polskim systemie emerytalnym oraz systemach emerytalnych innych państw Unii Europejskiej), metodę opisu oraz wyjaśniania (eksplanacji). Analizę możliwych skutków wprowadzenia zmian w powszechnym wieku emerytalnym przeprowadzono zarówno w perspektywie mikroekonomicznej (oceny użyteczności tego typu rozwiązania dla uczestnika systemu emerytalnego), jak i w makroekonomicznej (wpływu zmian w systemie zabezpieczenia emerytalnego na finanse publiczne i na rynek pracy).
Z przeprowadzonej analizy wynika, że w perspektywie makroekonomicznej wprowadzenie powszechnego wieku emerytalnego dla kobiet na poziomie 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat nie znajduje uzasadnienia i znacząco pogłębi zarówno deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz pogorszy stan finansów publicznych w krótkiej, średniej (do 2020 r.) i dłuższej perspektywie (do 2060 r.). Może także wpłynąć na dezaktywizację zawodową osób starszych, zdolnych jeszcze do pracy. Z punktu widzenia uczestnika systemu ocena jest bardziej skomplikowana, gdyż zależy od indywidualnej sytuacji życiowej i preferencji.
Autor proponuje obudowanie propozycji zmian ustawowego wieku emerytalnego rozwiązaniami prawnymi uniemożliwiającymi pracodawcom zwalnianie pracowników tylko ze względu na osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego, jeśli będą mogli i chcieli pracować dłużej, a także silniejszymi niż do tej pory zachętami do uczestnictwa w dodatkowych, dobrowolnych systemach emerytalnych.
Słowa kluczowe: ustawowy, powszechny wiek emerytalny, demograficzne starzenie się społeczeństwa, publiczny i dodatkowe systemy emerytalne w Polsce
ANALYSIS AND EVALUATION OF THE PROPOSED CHANGES IN STATUTORY RETIREMENT AGE IN POLAND
Abstract
The aim of this study is the analysis and presentation and assessment of changes in the statutory retirement age in Poland, proposed by the president A. Duda. The article presents results of research in which the following methods has been used: critical analysis of legal acts, comparative method (in relation to the selected parameters in the Polish pension system and pension systems of other EU countries), description and explanation. Analysis of the possible effects of changes in the statutory retirement age was carried out in both the macro- as well as microeconomic perspective.
The analysis shows that the introduction of a universal retirement age for women at 60 years and for men 65 years is not justified form macroeconomic point of view. Such a solution will significantly deep both the deficit of the Social Insurance Fund and undermine sustainability of the state of public finances in the short, medium (2020) and the long term (until 2060). It can also affect the professional deactivation of older people, able to work yet.
From the point of view of a participant of pension system the evaluation of proper statutory retirement age is more complicated, because it depends on the individual circumstances and preferences. The author proposes to enclose proposals for legal solutions that prevent employers from dismissing employees only due to reach retirement age, if they can and want to work longer, and stronger incentives to participate in additional voluntary pension schemes in Poland.
Keywords: statutory retirement age, population aging, public and additional pension schemes in Poland