| Autor: Marek Szczepański | 731 |
Strony: 731–744
pełen tekst
Streszczenie:
Cel – Celem poznawczym artykułu jest analiza konstrukcji polskiego systemu emerytalnego w fazie wypłaty świadczeń (dekumulacji zgromadzonego kapitału emerytalnego) w kontekście zarządzania ryzykiem długowieczności. Przedmiotem badań jest zarówno publiczny system emerytalny (z uwzględnieniem najnowszych zmian ustawowych dotyczących gromadzenia i wypłaty kapitału emerytalnego z OFE), jak i dodatkowe systemy emerytalne: pracownicze programy emerytalne (PPE), indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Główne pytanie, na jakie starał się odpowiedzieć autor artykułu, brzmi: czy w obecnym kształcie prawno-instytucjonalnym polski system emerytalny jest odporny na ryzyko długowieczności?
Metodologia badania – W artykule zastosowano metodę studiów literaturowych, analizy aktów prawnych, a także metody opisu, wyjaśniania (eksplanacji) oraz analizy i syntezy, a także metodę statystyczną.
Wynik – Z przeprowadzonych badań wynika, że najnowsze zmiany ustawowe w konstrukcji publicznego systemu emerytalnego w Polsce nie eliminują zagregowanego ryzyka długowieczności. Niezbędne jest wprowadzenie instytucji aktuariusza krajowego w celu bardziej precyzyjnego szacowania trendu dalszej oczekiwanej długości życia i odpowiedniej kalkulacji wysokości świadczeń emerytalnych dla kolejnych roczników wchodzących w wiek emerytalny. Natomiast konstrukcja dodatkowych (zakładowych i indywidualnych) systemów emerytalnych nie zapewnia produktów emerytalnych z rentą dożywotnią i nie chroni przed indywidualnym ryzykiem długowieczności. W obecnym kształcie prawno-instytucjonalnym trójfilarowy system zapieczenia emerytalnego w Polsce nie zapewnia zatem skutecznej ochrony przez zagregowanym i indywidualnym ryzykiem długowieczności, co może negatywnie wpłynąć na długoterminową stabilność finansową systemu, a także na poziom zabezpieczenia finansowego na starość osób żyjących dłużej, niż oczekiwano.
Oryginalność/wartość – O ile problematyka zarządzania ryzykiem długowieczności jest obecna i szeroko dyskutowana w literaturze światowej, o tyle w polskim piśmiennictwie w zakresu polityki społecznej i zarządzania finansami nie była w szerszym zakresie podejmowana. Niniejszy tekst stanowić ma w zamierzeniu autora przyczynek do pogłębionej refleksji nad ryzykiem długowieczności w polskim systemie emerytalnym, związanym z postępującym procesem starzenia się populacji oraz metodami zarządzania tym ryzykiem.
Słowa kluczowe: ryzyko dłuższej niż oczekiwano długości życia (ryzyko długowieczności), średnia oczekiwana długość życia, systemy emerytalne
MANAGING LONGEVITY RISK IN THE POLISH PENSION SYSTEM
Abstract:
Purpose – The cognitive aim of this article is the analysis of the Polish pension system design in its benefits phase (decumulation of the accumulated pension capital in the context of managing longevity risk). The object of the research covers both public pension scheme (with the latest legal amendments related to the collection and payment of pension capital from pension funds) and supplementary pension schemes: individual retirement accounts (IRA) and individual accounts of retirement security. The main question which the author of the article addresses is whether the current Polish pension system is immune to the risk of longevity in its present legal and institutional shape. The matter concerns both the aggregate longevity risk borne by institutions reimbursing retirement benefits and individual longevity risk which burdens the participants of pension systems.
Methodology/approach – The article is based on the method of literature studies, analysis of legal acts, as well as methods of description, explanation and analysis and synthesis, and to a limited extent also the comparative method.
Findings – The current changes in construction of the Polish public pension system do not eliminate aggregate longevity risk which will be fully and directly covered by the State (represented by Social Insurance Institution – ZUS). The new institution – the state actuary – is needed to mitigate longevity risk. The state actuary could predict more precisely life-expectancy trends and help to calculate pension benefits. Supplementary pension schemes (occupational and individual) do not offer pension products which could cover individual longevity risk.
Originality/value – Whereas the issue of longevity risk management is present and widely discussed in the global literature, the Polish literature in the field of social policy and financial management lacks essence. This text is intended to be the author’s contribution to the in-depth reflection on longevity risk in the Polish pension system associated with the progressing aging of the population and the methods of risk management.
Keywords: longevity risk, average life expectancy, pension systems
pełen tekstStreszczenie:
Cel – Celem poznawczym artykułu jest analiza konstrukcji polskiego systemu emerytalnego w fazie wypłaty świadczeń (dekumulacji zgromadzonego kapitału emerytalnego) w kontekście zarządzania ryzykiem długowieczności. Przedmiotem badań jest zarówno publiczny system emerytalny (z uwzględnieniem najnowszych zmian ustawowych dotyczących gromadzenia i wypłaty kapitału emerytalnego z OFE), jak i dodatkowe systemy emerytalne: pracownicze programy emerytalne (PPE), indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Główne pytanie, na jakie starał się odpowiedzieć autor artykułu, brzmi: czy w obecnym kształcie prawno-instytucjonalnym polski system emerytalny jest odporny na ryzyko długowieczności?
Metodologia badania – W artykule zastosowano metodę studiów literaturowych, analizy aktów prawnych, a także metody opisu, wyjaśniania (eksplanacji) oraz analizy i syntezy, a także metodę statystyczną.
Wynik – Z przeprowadzonych badań wynika, że najnowsze zmiany ustawowe w konstrukcji publicznego systemu emerytalnego w Polsce nie eliminują zagregowanego ryzyka długowieczności. Niezbędne jest wprowadzenie instytucji aktuariusza krajowego w celu bardziej precyzyjnego szacowania trendu dalszej oczekiwanej długości życia i odpowiedniej kalkulacji wysokości świadczeń emerytalnych dla kolejnych roczników wchodzących w wiek emerytalny. Natomiast konstrukcja dodatkowych (zakładowych i indywidualnych) systemów emerytalnych nie zapewnia produktów emerytalnych z rentą dożywotnią i nie chroni przed indywidualnym ryzykiem długowieczności. W obecnym kształcie prawno-instytucjonalnym trójfilarowy system zapieczenia emerytalnego w Polsce nie zapewnia zatem skutecznej ochrony przez zagregowanym i indywidualnym ryzykiem długowieczności, co może negatywnie wpłynąć na długoterminową stabilność finansową systemu, a także na poziom zabezpieczenia finansowego na starość osób żyjących dłużej, niż oczekiwano.
Oryginalność/wartość – O ile problematyka zarządzania ryzykiem długowieczności jest obecna i szeroko dyskutowana w literaturze światowej, o tyle w polskim piśmiennictwie w zakresu polityki społecznej i zarządzania finansami nie była w szerszym zakresie podejmowana. Niniejszy tekst stanowić ma w zamierzeniu autora przyczynek do pogłębionej refleksji nad ryzykiem długowieczności w polskim systemie emerytalnym, związanym z postępującym procesem starzenia się populacji oraz metodami zarządzania tym ryzykiem.
Słowa kluczowe: ryzyko dłuższej niż oczekiwano długości życia (ryzyko długowieczności), średnia oczekiwana długość życia, systemy emerytalne
MANAGING LONGEVITY RISK IN THE POLISH PENSION SYSTEM
Abstract:
Purpose – The cognitive aim of this article is the analysis of the Polish pension system design in its benefits phase (decumulation of the accumulated pension capital in the context of managing longevity risk). The object of the research covers both public pension scheme (with the latest legal amendments related to the collection and payment of pension capital from pension funds) and supplementary pension schemes: individual retirement accounts (IRA) and individual accounts of retirement security. The main question which the author of the article addresses is whether the current Polish pension system is immune to the risk of longevity in its present legal and institutional shape. The matter concerns both the aggregate longevity risk borne by institutions reimbursing retirement benefits and individual longevity risk which burdens the participants of pension systems.
Methodology/approach – The article is based on the method of literature studies, analysis of legal acts, as well as methods of description, explanation and analysis and synthesis, and to a limited extent also the comparative method.
Findings – The current changes in construction of the Polish public pension system do not eliminate aggregate longevity risk which will be fully and directly covered by the State (represented by Social Insurance Institution – ZUS). The new institution – the state actuary – is needed to mitigate longevity risk. The state actuary could predict more precisely life-expectancy trends and help to calculate pension benefits. Supplementary pension schemes (occupational and individual) do not offer pension products which could cover individual longevity risk.
Originality/value – Whereas the issue of longevity risk management is present and widely discussed in the global literature, the Polish literature in the field of social policy and financial management lacks essence. This text is intended to be the author’s contribution to the in-depth reflection on longevity risk in the Polish pension system associated with the progressing aging of the population and the methods of risk management.
Keywords: longevity risk, average life expectancy, pension systems